Cultura contemporánea y ruralidad

Aezkoa ibarraren eta Zaraitzu ibarreko gainerako herrien erdibidean, Jaurrieta Nafarroako herri garaienetako bat da. Herriak dituen klima-baldintzen eta orografiaren ondorioz, Jaurrieta izan zen XX. mendearen bigarren erdian Nafarroako Pirinioetan patata-ekoizpenak izan zuen gorakadaren buru. Ekonomia-distira handiko urte haien ondorioz, herria guztiz eraberritua izan zen. Gaur egun, inguruko beste lekuetan bezala, zerbitzuak eta turismoa dira herriaren jarduera nagusia.

Jaurrieta

 

OIER ZUÑIGA

Oier Zuñiga Iruñean bizi den aktore eta artista bisuala da. Ilustrazioko plastika-arteetan, performancean eta arte eszenikoetan egin du bere arte-ibilbidea.

Arte-gradua ikasi zuen EHUko Leioako campusean eta Arte Dramatikoko ikasketa profesional egin zituen ENT-NAEn. Praktika artistikoen eta Kultur ikasketetan masterra egin du NUP-Uharteko Arte Garaikideko Zentroan.

Hainbat antzezte-proposamenetan egin du lan, eta ilustrazio aplikatuko proiektuak, arte-proiektu pertsonalak eta arte bisualetako lanak landu ditu. Uztartu egin ditu artearloko jarduera profesionala eta herri-elkarte eta herri-adierazpen kulturaletan parte hartzea.

Arte-bitartekaritzaren arloan ere hainbat lan garatu ditu. Bai, Gayarre Antzokiko bitartekaritza-taldeko kide gisa, bai Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuko proiektuetan.

ESKU-HARTZE ARTISTIKOA: Denbora, testigu.

Zonaldeko despopulazioak, abeltzaintza eta nekazaritza jardueraren beherakadak zein Nafarroako pirinioen egungo egoera sozioekonomikoak, iragan oso aberatsa eta aktiboa, historia, ohitura eta memoria duen errealitatea erakusten digute; baina baita, oraina eta etorkizuna artatzeko, behatzeko, eraldatzeko eta birmoldatzeko beharra duen errealitatea dugu parez-pare, bailarako elkarte-, auzo- eta erakunde-ekimen anitzek erakusten duten moduan.

Jaurrieta erabateko erresilientzia duen herria da. 1880ko sutearen ondoren berregin zen, non suak herriaren iragana ia-ia ezabatu zuen. Ondorengo eraldaketetan ere berrasmatu da, hala nola patataren “booma” eta bere gainbehera.

Jaurrietako errealitate posible eta desberdinak fikzionatzeko prozesu bat proposatzen dugu. Elkarrizketa-prozesu baten bidez, elkarrekin topo egin ahal izateko, orainari buruzko ikuspegiak eta begiradak trukatzeko espazio bat ireki ahal izateko. Jaurrietan etorkizun posibleak pentsatu, imajinatu, desiratu edo fikzionatzea du helburu nagusia. Hori guztia, herriaren fikziozko mapa-gida moduko barne-ibilbide batean gidatuko gaituzten bizilagunen ahotsen bitartez.

Jacques Rancière filosofoaren arabera, fikzioa ez da errealitatearen kontrakoa. Fikzioa errealitatea zizelkatzeko modu gisa ulertu behar dugu, norberaren errealitatea biderkatzen duten irudiak, istorioak edo metaforak sortzeko modu gisa. Fikzioaren bidez, beraz, iraganera eta memoriara begira dagoen  parez pareko leiho baten aurrean, abagune berri bat ireki nahi da etorri daitekeenari.

Azaroak 28, 2023

Etorkizuneko paseoak

Landartek Jaurrietan egin duen bidaia bere azken geltokira iritsi da. Hizketaldiak eduki eta herriaren etorkizun posibleak imajinatu ondoren, elkarri entzuteko unea iritsi da. Baita etorkizunerako pentsatu ditugun fikzioak erregistraturik uztekoa ere.

Ekitaldi edo aurkezpen egun gisa, azaroaren 11n proiektuaren itxiera jardunaldi irekia egin zen. 7 puntu jarri ziren herrian zehar, bakoitzak plaka bat eta QR kode bat zituela. QR bakoitzak web-lotura bat du, non gai edo ideia-lerroen arabera antolatu diren hainbat audio-pilula. Izan genituen elkarrizketen ondoriozko fikzioak entzungai daude bertan. Eta mapa batzuk gida gisa izanda, parte-hartzaile bakoitzak gailu mugikor bat eta entzungailu batzuk zituela, bisita librea egin genuen puntu horietan guztietan. Horren ondoren, txokolate beroarekin egindako askari bat prestatu genuen, feedback bat eta proiektuaren ondorioak jaso ahal izateko.

Paseo hauek, Jaurrietarako etorkizun posible, probable eta nahiko genituzkeenak bisitatzea ahalbidetu digute eta esperientzia aberasgarria izan da. Alde batetik, herritar askok parte hartu dutelako ariketa honetan. Modu aktiboan eta inplikatuan antolatuta. Eta bestetik, utzi ahal izan duen pausalekuarengatik, pixka batean bada ere, inguratzen gaituen hori nora iritsiko den imajinatzea lortu dugulako. Proiektu honek aukera eman du etorkizun posible bati buruz hitz egiteko, entzuteko eta adostasunak bizitzeko.

Proiektuaren informazio eta emaitza guztiak, baita audio-pilulak ere, web orri batean batu dira: www.jaurrietasposibles.eus

Jarrai gaitzazu gure blogan...