Cultura contemporánea y ruralidad

Landarteren bigarren fasea kultura-sorkuntza garaikideko sei prozesu lantzen ari da

Taxio Ardanaz, Ana Maestrojuan, Arantza Santesteban, Katixa Goldarazena eta Conjunta eta Protocolectivo kolektiboek Nafarroako 6 landa-herritan dihardute lanean. 2021eko irailaren 10a.

Landarteren bigarren fasea kultura-sorkuntza garaikideko sei prozesu lantzen ari da.

Taxio Ardanaz, Ana Maestrojuan, Arantza Santesteban, Katixa Goldarazena eta Conjunta eta Protocolectivo kolektiboek Nafarroako 6 landa-herritan dihardute lanean. 2021eko irailaren 10a.

Landarte programak bigarren faseari heldu dio irailean. Fase horretan, parte hartzen duten artistek beren proiektuak garatuko dituzte, uztaila eta abuztua lehenengo fasea burututa. Lehen fase horretan, lan egiten duten herriekin harremanak landu dituzte.

Taxio Ardanaz artistak Ezporogi-Ageza udalerrian lan egiten du; Conjunta arkitekturako estudio-lantegiak (Ines Castillo, Felipe Fuentes, Iker Ordoño eta Arantxa Satrusteguik osatua) Murietan; Ana Maestrojuan antzerkigileak Murillo el Fruton; Arantza Santesteban zinemagileak Araitz Ibarrean; Pr0t0k0lektib0ko taldeak Artzibarren; eta Katixa Goldarazena artistak Zubietan.

Urrira arte garatuko da programa hau, Vianako Printzea Erakundea-Kultura Zuzendaritza Nagusiko Kultur Ekintza Zerbitzuak sustatuta. Bosgarren edizioa du programak, ‘Kultura garaikidea eta landatartasuna’ goiburupean, eta Nafarroako landa-inguruneko sei herritan landuko da. Hainbat artistak eta sortzailek kultura-sorkuntza garaikideko hainbat prozesu sortuko dituzte, herri horietako biztanleekin lankidetzan.

Proiektuak

Ana Maestrojuanek “informazio-kapsulak” proposatzen ditu, Murillo el Frutoko ahotsetatik sortu eta hainbat fasetan landuko den komunikazio-proiektua. Sortzailearen hitzetan, “Herria herritarrentzat zer den eta zer izan zen kontatuko du, hainbat adin eta jatorritako herriko biztanleekin egindako topaketen grabazioen bidez. Askotariko ahots eta zenbait ikuspuntu hainbat modutan grabatu eta adieraziko dira”, eskuarki ikusten ez diren pertsonak zuzenean eta zeharka tartean sartzen saiatuz.

Pr0t0c0lectiv0 taldeak “Descamino” sormen-lana garatu du, Artzibarrek hartzen duen hedadura handia, herrien sakabanaketa eta gizarte- eta politika-aniztasuna oinarri hartuta. Egileen hitzetan, “gure proiektua izanen da erabilera bakarreko argazki-kamera ugari banatzea herrietako bizilagun laguntzaileen artean, bertan bizi diren, bertako lurrak lantzen dituzten edo etxeak konpontzen dituzten pertsonen begiradek bakarrik eman dezaketen irismenarekin, ibarrari buruzko ikuspegi berezia eta pertsona horiek ibarrarekin duten harremana erregistra dezaten, eguneroko ingurune hurbilenean arreta jarriz. Ondoren, irudi ezberdinak landuko dira, eta lurraldeak lotu eta ibarra zeharkatuko duten lerroak bilatuko dira, izaera ezberdineko formalizazio artistiko bihurtuko direnak”. Proposamenak bertatik eta orainetik lankidetzan sortutako artxibo deszentralizatu bat sortzea dakar.

Katixa Goldaracenak landutako proiektuak “Gorputzak bizitzan duen presentziari buruzko hausnarketa egiten du, Zubietako tradizioan oinarrituta. Gazte-talde bat gonbidatuko da zenbait saiotan horri buruz pentsatzera, herriaren iraganeko uneak erakusten dizkiguten ikus-entzunezko, argazki- eta idatzizko erregistroen artxiboetan oinarrituta esperimentatu eta jolastu ahal izateko. Erregistroak erakuts diezagukeen hori orainera ekartzeko ahalegina”.

Taxio Ardanazek Agezan egindako proposamena, “Cabalga cabalga” izenekoa, “Antzerki-erreferentziak dituen proposamen zinematografikoa da, funtsean biztanleen arteko elkarrizketan oinarritua; horretan, ekintza guztia plano finko batean gertatzen da, eta giza paisaia bilbeari jarraituz eraldatzen da. Talde-sorkuntza izanen da fase guztietan: parte-hartzaileen zerrenda bat zehaztu, gidoia prestatu, pertsonaiak identifikatu, grabatzeko lekuak bilatu, soinu-banda sortu…”. Proiektuan Marion Cruza artistak ere hartuko du parte. 

Arantza Santestebanek “Liluraren kontra. Aura hautsi” proiektua proposatu du, Araizko paisaiaren eta ibarrean azken hamarkadetan garatu diren jardun artistiko batzuen arteko harremana arakatu nahi duen ikerketa kuratorialeko proiektua. Horretarako, Santestebanek azaldu duenez, “Paisaia filmatuko da ustez paisaia horrek askatzen duen auraren ikuspuntutik. Irudien ekoizpen hori ikus-entzunezko pieza baten abiapuntua izanen da, filmatutako irudiak eta horien inguruko hausnarketa uztartuz”.

Azkenik, Conjunta taldearen esanetan, dinamika parte-hartzaile eta iragankor baten bidez, “De Chopera a Chopera” lanaren asmoa da “Murietako biztanleak gogoeta kontzeptualean eta lekua berriro ezagutzen murgiltzea, Ezpeldoiako antzinako parajea birbaloratzeko prozesu mentala bultzatzea ekarriko duena, denbora luzez lugorrian utzitako leku batek izan ditzakeen fruituak azaleratzeko palanka gisa balioko duten beste ikuspegi irekiago batzuetatik ikusita.