Hasieran, bertigoa. Leku ezezagun batera iristea, asmo ezezagun batekin gainera. Urrotzen lehen aldiz elkartu ondoren, zaila da imajinatzea non eraman gaitzakeen prozesuak, edo zer bide aukeratu. Eta are konplexuagoa da herrira inolako asmo edo ideiarik gabe hurbiltzen saiatzea, bere kale eta paisaietan barna noraezean ibiltzeko eta Landarteko taldearekin eta herriko beste bizilagun batzuekin denbora-zati bat partekatzeko helburu hutsarekin, pixkanaka, bortxatu gabe, bide bat argituz joango den itxaropenarekin.
Horrek esan nahi du erosotasun-eremutik atera behar dela beste eremu eroso bat aurkitu arte, adreiluz adreilu egina, gertatzen diren topaketetako bakoitzean. Eta elkar ezagutzen eta loturak sortzen goazen heinean ere, beste galdera bat sortzen da. Zer zentzu du proposamen artistiko bat herrian garatzeak? Bururatzen zaigun erantzunak prozesuan jartzen du arreta, etorkizunean erabili ahal izango den prozesu zinematografiko oso bat sortzean, Landarteren esperientzia amaitu ondoren. Horrek, landako lanak laneko gai gisa aukeratzearekin lotuta, elkarrizketetan beti agertzen baitira, “Ehun urteetako zinema” proposamena sortu zuen.
Horrela hasi ginen uzta-film honetan lan egiten uda erdian. Zehaztu beharrean, badirudi prozesuak zabaltzen jarraitzen duela, batez ere eskola proiektuan sartu zenean, nostalgian eror zitekeen proposamen bati etorkizuneranzko ikuspegi bat ematen baitio. Eta norabiderik gabe lan egiteak dakartzan hasierako beldurrak eta errezeloak uxatuta, ideiak lurrera jaitsi genituen, eta jarduera zehatzei ekin; jarduera horiek forma bat, irudi bat sortzeko gai den egitura zinematografiko propioa bilatzen lagundu ziguten. Bi zatitan banatuta amaitzen den egitura bat: alde batetik, landako lanak, eta, bestetik, haurrek haiei buruz duten ikuspegia.
Hala, hilabete batez bileren eta elkarrizketen bidez filma harri bat bezala zizelkatu ondoren, filmatzeko unea iritsi zen. Eta filmazioa opari bihurtzen da. Hiru hilabetean eraikitako sare ikusezina ageriko bilakatzen da, bat-batean, eta guztiok ulertzen dugu kolektiboki erregistratu nahi dugun ideia, izan ere, filmazioak aurrera egin ahala, jende gehiago sartuz joan zen. Osatu dugun taldearen heterogeneotasunak, ia ezinezkoa den talde bat, langaiari buruzko ikuspegiak areagotzen ditu, eta ikuspegi horiek, ezarri dugun egituran oinarrituta, oso desberdin erregistratzen dituzte zenbait prozesu eta ikaskuntza, eta aliatu batzuen (Sergio, Florencio edo Urrozko eskolako irakasleak) adeitasunari esker joan gaitezke horietara.
Une honetan filma ereinda dago. Haren uzta laster jasoko dugula espero dugu, abenduan, zehazki, herriarekin batera proiektatzeko asmoa baitugu.
Patxi Burillo